9-3-10 ملاتهاي ماسه سيمان آهك (باتارد)
ملاتهاي ماسه سيمان با نسبتهاي مختلفي از سيمان و
آهك و ماسه ساخته ميشوند كه متداولترين آنها 6 : 1: 1 (يك حجم سيمان و يك حجم
آهك و 6 حجم ماسه) و آب به مقدار كافي ميباشد. حجم ماده پركننده ملات، بايد حدود تا 3 برابر ماده چسباننده
باشد و نميتواند از اين حدود تجاوز كند، در صورت كمتر شدن، جمعشدگي و به دنبال
آن تركخوردگي اتفاق ميافتد و در صورت بيشتر شدن، كارآيي[1]
ملات كم ميشود. از سوي ديگر مقاومت ملاتهاي سيماني بيش از مقاديري است كه در كار
بنايي لازم است. لذا براي اينكه با مصرف سيمان كمتر، كارآيي ملات كاهش نيابد، ميتوان
مقداري آهك جانشين سيمان نمود.
آهك علاوه بر تأمين كارآيي ملات سبب ميشود كه:
الف: نفوذپذيري آب در ملات و اندود كم شود.
ب: خميري بودن[2] ملات بيشتر شده و از تركخوردگي آن جلوگيري شود.
پ: با خاك موجود در ماسه ملات تركيب شده و از اثر بد آن در ملات جلوگيري كند.
ت: در مصرف سيمان صرفهجويي شود.
ث: قابليت نگهداري آب ملات افزايش يافته و ملات كارپذيرتر شود.
ج: ظرفيت حمل ماسه در ملات افزايش يابد.
ملاتهاي
ماسه، سيمان، آهك در ايران به باتارد[3]
مشهور هستند كه لفظي فرانسوي است. علاوه بر ملات باتارد 6 :1:1 (نسبتهاي حجمي
سيمان به آهك به ماسه) از ملاتهاي 1:2:9 و 1:3:12 نيز ميتوان در كارهاي كم اهميتتر
استفاده كرد، ولي در هر حال نسبت جمع مواد چسباننده به ماده پركننده نبايد از كمتر باشد. هرچه مقدار
آهك در ملات باتارد زيادتر شود، قابليت آبنگهداري و كارآيي ملات افزايش مييابد،
ولي در مقابل، مقاومت فشاري آن كاهش پيدا ميكند. بسته به اينكه كدام يك از اين دو
ويژگي ملات براي طراح حائز اهميت بيشتري باشد، ملات مورد نظر انتخاب ميشود. به اين
ترتيب ملاحظه ميگردد كه نبايد تصور كنيم هرچه ملات قويتر باشد، بهتر است.