5-9-6 بتن با حباب هوا
در قسمت 5-3 تحت عنوان ”خصوصيات مهم بتن“ مختصراً پيرامون بتن با حباب هوا بحث شده است. نظر به اهميت موضوع، مختصري از مشخصات اين نوع بتن ذكر ميشود. پيمانكار موظف است با توجه به اين نكات و نيز دستورات دستگاه نظارت نسبت به ساخت بتن با حباب هوا اقدام نمايد.
به منظور بهبود شرايط ساخت و اجرا و مقاومت نهايي بتن، ساخت بتن با حباب هوا توصيه ميشود. براي ايجاد حبابهاي ميكروسكپي در مخلوط بتن، از مواد حبابساز[1] با تأييد و نظر دستگاه نظارت استفاده خواهد شد. ايجاد هوا در بتن در شرايط مختلف داراي آثاري مطلوب به شرح زير خواهد بود:
ـ كارايي ـ به علت عملكرد حبابهاي هوا، اين نوع بتن تحت شرايط مساوي در مقايسه با بتن معمولي از نظر رواني و قطر حداكثر دانه، نياز به آب كمتري داشته و داراي كارايي بهتري ميباشد.
ـ مقاومت در برابر يخبندان ـ استفاده از بتن با حباب هوا در شرايط آب و هوايي يخبندان بر اساس مندرجات قسمت 5-7-9-2 اين نشريه توصيه ميشود. ايجاد حباب هوا، باعث كارايي بيشتر بتن در شرايط يخبندان ميشود. مقاومت چنين بتني در قبال يخ زدنها و ذوب شدنهاي متوالي بيش از بتنهاي معمولي خواهد بود.
ـ مقاومت در برابر مواد يخزدا ـ مواد شيميايي يخزدا كه براي از بين بردن يخ و برف به كار ميروند، باعث پوسته شدن سطح بتن و نهايتاً تخريب آن ميشوند. وسعت اين پوسيدگي به ميزان و نوع نمكهاي مصرفي بستگي خواهد داشت. ايجاد حباب هوا در بتن باعث جلوگيري از پوسته شدن و فرسايش سطح بتن ميگردد. مصرف مواد يخزدا بايد با نهايت دقت صورت گيرد، از مصرف موادي نظير نيترات آمونيوم يا سولفات آمونيوم كه داراي واكنش سريع شيميايي با بتن ميباشند، بايد جداً خودداري شود.
ـ مقاومت در برابر سولفاتها ـ توليد حباب هوا، مقاومت بتن را به ميزان قابل ملاحظهاي در برابر حمله سولفاتها بهبود ميبخشد.
ـ مقاومت فشاري و آببندي ـ به علت بالا بودن كارايي بتن با حباب هوا در شرايط مساوي، ميتوان نسبت آب به سيمان را تقليل داد كه اين امر با توجه به مندرجات بند 5-3-4-2، نقش عمدهاي در بالا بردن مقاومت فشاري بتن خواهد داشت، با بالا بردن مقاومت فشاري، مقاومت در برابر سايش و آببندي نيز افزايش مييابد.
در ساخت بتن با حباب هوا بايد به نكات زير توجه شود:
ـ ميران اسلامپ و زمان ارتعاش ـ ميزان هوا با افزايش اسلامپ تا 150 ميليمتر فزوني مييابد و پس از اين مقدار سير نزولي خواهد داشت، در تمامي اسلامپها زمان ارتعاش بين 5 تا 15 ثانيه توصيه ميشود و ارتعاش بيشتر از اين ميزان به هيچ وجه مجاز نيست.
ـ دماي بتن ـ دماي بتن بر روي ميزان هوا اثر ميگذارد. با ازدياد دماي بتن ميزان هوا كاهش مييابد. در هواي سرد به كار بردن آب گرم، باعث كاهش كارايي ماده افزودني حبابساز ميشود، لذا ماده افزودني بايد زماني اضافه شود كه دماي مصالح بتن به تعادل رسيده باشد.
ـ عمل اختلاط ـ نحوه اختلاط در ميزان هواي بتن، نقش بسيار مهمي خواهد داشت. ميزان هوا به ثابت يا متحرك بودن مخلوطكن، مقدار بتن ساخته شده در هر ساخت و سرعت اختلاط بستگي خواهد داشت، انتخاب جزئيات اختلاط و روش كار بايد با تأييد دستگاه نظارت صورت گيرد.
ـ ماده افزودني ـ ميزان ماده حبابساز و نحوه به كار گرفتن بايد بر اساس توصيههاي سازنده اين مواد و به ميزان تعيين شده در مشخصات باشد. به كار بردن مواد افزودني نظير كندگير كنندهها يا كاهنده ميزان آب، باعث بالا رفتن كارايي و عملكرد ماده حبابساز خواهد شد.
ـ ميزان هوا ـ ميزان هوا به شرايط آب و هوايي، دورههاي يخ زدن و آب شدن، زمان رويارويي با مواد يخزدا و نوع سازه بستگي خواهد داشت. ميزان هواي توصيه شده، بايد با مقادير مندرج در جدول 5-4-2 مطابقت نمايد، ميزان حباب هوا با استاندارد ASTM-C185 ، ارزيابي و مشخص ميشود.