5-3-4 مقاومت بتن
5-3-4-1كليات
از مهمترين خصوصيات بتن، مقاومت آن است. براي دستيابي به بتني با مقاومت زياد، بايد در انتخاب مصالح از نظر كميت و كيفيت، ساخت بتن، حمل و ريختن و نهايتاً عمل آوردن و نگهداري، دقت كافي به عمل آيد. عوامل متعددي در مقاومت نهايي بتن مؤثر خواهد بود كه اهم آنها به شرح زير و رعايت آنها توسط پيمانكار الزامي است.
5-3-4-2 نسبت آب به سيمان
مقاومت نهايي بتن شديداً تحت تأثير نسبت آب به سيمان است. با توجه به شرايط ساخت و رويارويي بتن، نسبت آب به سيمان در هر پروژه در دفترچه مشخصات فني خصوصي ذكر ميشود. دستگاه نظارت همواره خصوصاً به هنگام تهيه بتن اين نسبت را كنترل مينمايد. عدم رعايت نسبت آب به سيمان از طرف پيمانكار موجب مردود شناختن بتن شده و چنين بتني بايد فوراً از كارگاه خارج شود. چنانچه اين نسبت در دفترچه مشخصات خصوصي ذكر نشده باشد، استفاده از ارقام جدول 5-3-4-2 براي بتن معمولي و بتن با حباب هوا توصيه ميشود.
جدول 5-3-4-2 حداكثر نسبت آب به سيمان مجاز براي بتن با مقاومتهاي فشاري مختلف
بتن با حباب هوا |
بتن معمولي |
مقاومت فشاري بتن (مگاپاسکال) |
رديف |
71/0 |
80/0 |
15 |
1 |
61/0 |
70/0 |
20 |
2 |
53/0 |
62/0 |
25 |
3 |
46/0 |
55/0 |
30 |
4 |
40/0 |
48/0 |
35 |
5 |
- |
43/0 |
40 |
6 |
- |
38/0 |
45 |
7 |
توضيح:
- منظور از مقاومت فشاري بتن در جدول، مقاومت فشاري 28 روزه آزمونه استوانهاي به قطر 15 و ارتفاع 30 سانتيمتر و دماي آزمايش7/1 ± 23 درجه سلسيوس است.
- براي بتن با حباب هوا و مقاومت بيش از 32 مگاپاسكال و بتن معمولي با مقاومت بيش از 35 مگاپاسكال، بايد نسبت آب به سيمان با توجه به طرح اختلاط و توسط آزمايشگاه معتبر مشخص شود.
- حداكثر ميزان هوا در بتن نبايد از ارقام مندرج در جدول 5-3-3-3 تجاوز نمايد.
- حداكثر قطر مصالح سنگي 20 تا 30 ميليمتر فرض شده كه با ثابت بودن نسبت آب به سيمان، مقاومت بتن با كم نمودن قطر حداكثر شن، زياد خواهد شد.
5-3-4-3 نوع سيمان
در شرايط مساوي و هنگام ساخت بتن با مصالح سنگي مشخص، اسلامپ، تراكم و مقاومت بتن تابعي از ميزان سيمان و نوع آن است. تغييرات تقريبي مقاومت بتن با توجه به نوع سيمان مصرفي به شرح جدول 5-3-4-3 ميباشد. ارقام اين جدول تنها به عنوان راهنما ارائه شده است.
جدول 5-3-4-3 درصد مقاومت فشاري بتن در سنين مختلف با سيمانهاي گوناگون نسبت به سيمان نوع 1
مقاومت 28 روزه |
مقاومت 7 روزه |
مقاومت 3 روزه |
مقاومت 1 روزه |
نوع سيمان |
143 |
100 |
64 |
- |
نوع 1 |
143 |
89 |
54 |
- |
نوع 2 |
- |
- |
125 |
64 |
نوع 3 |
89 |
36 |
- |
- |
نوع 4 |
107 |
79 |
43 |
- |
نوع 5 |
توضيح:
- تعيين مقاومت بر اساس روش استاندارد (د- ت 602) صورت ميگيرد.
- مقاومت آزمونه 7 روزه بتن با سيمان نوع 1 (سيمان معمولي) به عنوان مبنا در جدول انتخاب شده است.
5-3-4-4 نوع و حداكثر قطر مصالح سنگي
انتخاب مصالح سنگي با دانهبندي پيوسته و حداكثر قطر دانهها از عوامل مهم در به دست آوردن مقاومت نهايي است. دانهبندي پيوسته با حداكثر قطر شن درشتتر، داراي فضاي خالي كمتر از دانهبندي پيوسته با حداكثر قطر شن كوچكتر است. در نتيجه دانهبندي مصالح سنگي كه قطر شن آن بزرگتر باشد، نياز كمتري به ملات سيمان براي پر نمودن فضاي خالي بين مصالح دارد. از اين رو براي دستيابي به مقاومت بيشتر، بايد قطر حداكثر شن مصرفي با توجه به نسبت آب به سيمان ثابت، كمتر اختيار شود و علاوه بر آن قطر حداكثر مصالح مصرفي، بايد كوچكتر از ارقام حاصله از شرايط ذيل باشد.
ـ كوچكترين فاصله بين سطوح
متقابل قالبها
ـ ضخامت دال بتني
ـ حداقل فاصله داخل به داخل
ميلگردها
5-3-4-5 مواد افزودني
نوع و ميزان مواد افزودني، اثر قابل توجهي در مقاومت نهايي بتن دارد. عدم دقت در به كار بردن اين مواد از نظر نوع و ميزان، نه تنها به بهبود كيفيت بتن و نهايتاً مقاومت آن كمك نميكند، بلكه صدمات غير قابل جبراني را به همراه دارد، از اين رو رعايت دستورالعملهاي مندرج در اين نشريه الزامي است و پيمانكار بدون دستور كتبي دستگاه نظارت مجاز به استفاده از مواد افزودني نخواهد بود.