5-3-2 كارايي بتن[1]
بتن كارا بتني است كه بتوان به راحتي آن را ساخت، حمل نمود، در قالب موردنظر ريخت و متراكم نمود، بدون اينكه در يكنواختي[2] آن در طول مراحل فوق تغييري حاصل شود. كارايي بتن بستگي به عوامل زير داشته و پيمانكار ملزم به رعايت آن ميباشد.
5-3-2-1 اسلامپ[3]
كارايي به ميزان اسلامپ و رواني[4] بتن ساخته شده، بستگي دارد. ميزان اسلامپ بر اساس روش مندرج در استاندارد (دت 505) كنترل ميشود. پيمانكار موظف است بتن موردنظر را بر اساس اسلامپهاي خواسته شده در مشخصات فني خصوصي و نقشههاي اجرايي تهيه نمايد. بتنهايي كه به هنگام ريختن، اسلامپشان با مشخصات خواسته شده مطابقت ننمايد مردود بوده، بايد از مصرف آن خودداري شده و از كارگاه خارج گردند. اضافه نمودن آب براي بالا بردن اسلامپ بتنهاي سفت شده پس از ساخت، به هيچ وجه مجاز نيست و انجام اين امر باعث تغييرات كلي در مشخصات بتن ساخته شده خواهد شد. بسته به ميزان اسلامپ و نوع كاربرد، بتن به 4 گروه سفت، خميري، شل و آبكي تقسيم ميشود. ميزان اسلامپ براي اعضا و قطعات مختلف بر اساس جدول 5-3-2-1 توصيه ميشود.
جدول 5-3-2-1 ميزان اسلامپ براي اعضا و قطعات بتني
اسلامپ به ميليمتر |
نوع عضو يا قطعه بتني |
رديف |
|
حداکثر* |
حداقل |
||
75 |
25 |
شالودهها و پي ديوارهاي بتنآرمه[5] |
1 |
75 |
25 |
شالودههاي با بتن ساده، صندوقهها و ديوارهاي زير سازهها |
2 |
100 |
25 |
تيرها و ديوارهاي بتنآرمه |
3 |
100 |
25 |
ستونها |
4 |
75 |
25 |
دالها و پيادهروهاي بتني[6] |
5 |
50 |
25 |
بتن حجيم |
6 |
* در صورتي كه لرزش و ارتعاش با روشهاي دستي انجام شود به مقدار حداكثر ميتوان 25 ميليمتر اضافه نمود.
5-3-2-2 مصالح مصرفي
از ديگر عوامل مهم در كارايي بتن، انتخاب صحيح مصالح مصرفي و نسبتهاي اختلاط آنها است. سيمان با نرمي زياد باعث بالا بردن كارايي بتن ميشود. شن و ماسه طبيعي گردگوشه داراي كارايي بيشتري نسبت به شن و ماسه شكسته است و شن و ماسه شكسته مكعبي داراي اولويت بيشتري نسبت به وضعيت مشابه با دانههاي غير مكعبي ميباشد. در هر صورت مصالح سنگي مناسب از عوامل مهم در كارايي بتن محسوب ميشود و بايد با توجه به مندرجات اين نشريه و دستورات دستگاه نظارت نسبت به انتخاب آن اقدام شود.
5-3-2-3 مواد افزودني[7]
براي بالا بردن كارايي بتن با نسبت آب به سيمان معين، از مواد افزودني استفاده ميشود. نوع و ميزان مصرف اين مواد مطابق مندرجات اين نشريه، مشخصات فني خصوصي و دستورالعملهاي كارخانه سازنده خواهد بود. نوع و ميزان مصرف مواد افزودني بايد به تأييد دستگاه نظارت برسد.
5-3-2-4 درجه حرارت
عدم رعايت درجه حرارت تعيين شده براي مخلوط بتن به هنگام ساخت، باعث بروز اشكالاتي در امر ريختن بتن و نهايتاً تغييرات جدي در ويژگيهاي آن خواهد شد. از اين رو رعايت مندرجات اين نشريه در خصوص”بتنريزي در هواي گرم“ و ”بتنريزي در هواي سرد“ الزامي است.