2-9-4 ويژگيها و حداقل حدود قابل قبول
دانههاي سبك مصرفي در بتن، بلوكها و ملاتها بايد به اندازه كافي سخت، تميز، بادوام، عاري از مواد شيميايي مضر براي بتن و آرماتورها و كلوخههاي رس باشد، مواد سبك نامرغوب و ناپايدار در برابر هوازدگي و عوامل شيميايي را نبايد به مصرف رسانيد.
ويژگيهاي عمومي دانههاي سبك بايد به شرح زير باشد:
الف: مواد مضر
دانههاي سبك نبايد حاوي مواد مضر باشند. مقادير زياد ناخالصيهاي آلي موجب ايجاد رنگ تيره در سنگدانهها ميشوند. در اين صورت سنگدانهها مردود ميباشند مگر اينكه با انجام آزمايشهاي لازم ثابت شود مقدار اين مواد، كم بوده و براي بتن و ملات مضر نيستند. دانههاي سبكي كه به لحاظ ايجاد لكه، مشكوك باشند، بايد مورد آزمايش دقيق شيميايي قرار گيرند، و چنانچه مقدار Fe2O3 آنها، از 5/7 قسمت وزني در ميليون بيشتر باشد قابل مصرف نيستند. كلوخههاي رس نيز از مواد مضرند و ميزان آنها نبايد از (2%) وزني تجاوز كند.
ب: افت سرخ شدن
افت سرخ شدن دانههاي سبك نبايد از (5%) وزني بيشتر شود.
پ: مدول نرمي
دانههاي سبك بايد مطابق طرح اختلاط باشد. تغييرات مدول نرمي در محمولههاي سنگدانههاي سبك وارده به كارگاه، نبايد از (7%) نمونه تحويل شده براي تصويب، تجاوز كند. در غير اين صورت دستگاه نظارت ميتواند از قبول محموله خودداري نموده و دستور خروج آن را از كارگاه صادر نمايد.
ت: دانهبندي
دانهبندي دانههاي سبك بايد مطابق جداول مربوطه باشد. حداقل وزن نمونههاي مصالح سنگي ريزدانه براي انجام آزمايش دانهبندي بايد مطابق جدول 2-9-4 (ت) باشد:
جدول 2-9-4 (ت)
وزن نمونه آزمايشي (گرم) |
وزن فضايي اسمي (کيلوگرم بر متر مکعب) |
50 |
240 - 80 |
100 |
400 - 240 |
150 |
560 - 400 |
200 |
720 - 560 |
250 |
880 - 720 |
300 |
1040 - 880 |
350 |
1120 - 1040 |
حجم نمونه آزمايشي و دانههاي درشت سنگدانههاي سبك در تعيين وزن واحد نبايد از 2830 سانتيمتر مكعب كمتر باشد.
ويژگيهاي دانههاي سبك، بسته به مورد مصرف بايد به شرح زير باشد:
2-9-4-1 ويژگيهاي دانههاي سبك مصرفي در بتن باربر (سازهاي)
الف: دانههاي سبك مصرفي در بتن باربر بايد توأماً از ويژگي برجسته سبكي وزن و استحكام نسبي برخوردار باشند.
ب: دانههاي سبك به دو گروه ”يك“ مشتمل بر مواد مصنوعي توليد شده از گرما دادن مواد خام رسي و نظاير آن و گروه ”دو“ شامل مواد طبيعي نظير پوكه معدني طبقهبندي ميشوند.
پ: دانهبندي دانههاي سبك بايد مطابق جدول 2-9-4-1 (پ) باشد.
ت: وزن فضايي دانههاي سبك بايد الزامات جدول 2-9-4-1 (ت) را برآورده نمايد. تغييرات وزن فضايي در محمولههاي دانههاي سبك وارده به كارگاه، نبايد از (10%) نمونه تحويل شده براي تصويب، تجاوز كند.
جدول 2-9-4-1 (پ) الزامات دانهبندي دانههاي سبك بتن باربر (سازهاي)
اندازه الکهاي استاندارد |
درشتي دانههاي سبک (ميليمتر) |
||||||||
149 |
297 |
19/1 |
38/2 |
76/4 |
5/9 |
7/12 |
05/19 |
4/25 |
|
ميکرون |
ميکرون |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
|
درصد وزني رد شده از هر الک آزمايشگاهي (داراي سوراخهاي مربع) |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ريزدانهها |
25 - 5 |
35 - 10 |
80 - 40 |
|
100 - 85 |
100 |
|
|
|
76/4 – 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
درشتدانهها |
|
|
|
|
|
|
10 - 0 |
|
100 - 95 |
4/25 - 7/12 |
|
|
|
|
10 - 0 |
|
60 - 25 |
|
100 - 95 |
4/25 - 76/4 |
|
|
|
|
10 - 0 |
60 - 20 |
|
100 - 90 |
100 |
05/19 - 76/4 |
|
|
|
10 - 0 |
20 - 0 |
80 - 40 |
100 - 90 |
100 |
|
7/12 - 76/4 |
|
|
|
20 - 0 |
40 - 5 |
100 - 80 |
100 |
|
|
5/9 - 38/2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
مخلوط ريز و درشت |
15 - 2 |
20 - 5 |
|
|
80 - 50 |
|
100 - 95 |
100 |
|
7/12 – 0 |
15 - 5 |
25 - 10 |
|
65 - 35 |
90 - 65 |
100 - 90 |
100 |
|
|
5/9 – 0 |
جدول 2-9-4-1 (ت) الزامات وزن ويژه دانههاي سبك براي مصرف در بتن سبك باربر
وزن فضايي دانههاي خشک حداکثر، ( کيلوگرم بر متر مکعب) |
درشتي دانههاي سبک |
1120 |
ريزدانهها |
880 |
درشتدانهها |
1040 |
مخلوط ريزدانهها و درشتدانهها |
ث: ويژگيهاي بتن باربر ساخته شده از دانههاي سبك بايد به شرح زير باشد:
1- مقاومت فشاري و مقاومت كششي حاصله از آزمايش دو نيم كردن[1]، جهت بتن ساخته شده از دانههاي سبك، بايد، تابعي از وزن ويژه بتن سبك بوده، و حداقل آنها بايد، مطابق جدول 2-9-4-1 (ث) باشد.
وزن ويژه بتن مربوط به هر مقاومت نبايد از مقادير مندرج در جدول تجاوز كند.
جدول 2-9-4-1 (ث) ارتباط بين مقاومت فشاري بتن سبك باربر و مقاومت كششي با وزن ويژه دانههاي سبك
مقاومت فشاري ميانگين بتن با عمر 28 روز حداقل (مگاپاسگال) |
مقاومت کششي ميانگين بتن با عمر 28 روز در آزمايش دونيم کردن، حداقل ( مگاپاسگال) |
وزن ويژه ميانگين بتن با عمر 28 روز (خشک شده در هوا)، حداکثر ( کيلوگرم بر متر مکعب) |
چنانچه تمام دانههاي مصرفي سبک وزن انتخاب شود. |
||
28 |
2/2 |
1760 |
21 |
1/2 |
1680 |
17 |
2 |
1602 |
چنانچه بخشي از ريزدانههاي سبک با ماسه جانشين شود. |
||
28 |
3/2 |
1840 |
21 |
1/2 |
1760 |
17 |
1/2 |
1680 |
2- جانشين كردن ماسه، تمام يا قسمتي از ريزدانههاي سبك ميتواند براي دستيابي به وزن ويژه مختلف بتن انجام گيرد.
3- مقاومت فشاري و وزن ويژه از ميانگين سه نمونه و مقاومت كششي دو نيم كردن از ميانگين 8 نمونه به دست ميآيد.
4- چنانچه مصالح سبك مصرفي در بتن باربر نتواند الزامات حداقل ميانگين مقاومت كششي را برآورده نمايد، مشروط بر اينكه در طراحي اصلاحي اين كمبود، جبران و مقاومت، كمتر ملحوظ گردد، مصرف اين گونه مصالح بلااشكال است.
5- ميزان جمعشدگي ناشي از خشك شدن نمونهها نبايد از (1/0%) تجاوز كند.
6- آثار بيرونپريدگي[2] سطحي در ظاهر كار بتن، نبايد بر اثر مصرف دانههاي سبك نامناسب پيدا شود.
7- دوام بتن باربر ساخته شده از دانههاي سبك، بايد در آزمايش يخزدگي و آب شدن، پاسخگوي نيازهاي پروژه مربوطه باشد.
2-9-4-2 ويژگيهاي دانههاي سبك مورد مصرف در بلوكهاي بتني سبك
الف: دانههاي سبك مصرفي در بلوكها بايد از سبكي وزن برخوردار باشند.
ب: دانههاي سبك به دو گروه ”يك“ و ”دو“ نظير بند ب از 2-9-4-1 تقسيمبندي ميشوند.
پ: دانهبندي دانههاي سبك مصرفي در بلوكهاي سبك بايد مطابق جدول 2-9-4-2 (پ) باشد.
جدول 2-9-4-2 (پ) الزامات دانهبندي دانههاي سبك مصرفي در بلوكهاي بتني سبك
اندازه الکهاي استاندارد |
درشتي دانههاي سبک ( ميليمتر) |
|||||||
149 |
297 |
19/1 |
38/2 |
76/4 |
5/9 |
7/12 |
05/19 |
|
ميکرون |
ميکرون |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
|
درصد وزني رد شده از هر الک آزمايشگاهي (داراي سوراخهاي مربع) |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ريزدانهها |
25 - 5 |
35 - 10 |
80 - 40 |
|
100 - 85 |
100 |
|
|
76/4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
درشتدانهها |
|
|
|
10 - 0 |
20 - 0 |
80 - 40 |
100 - 90 |
100 |
7/12 - 76/4 |
|
|
|
20 - 0 |
40 - 5 |
100 - 80 |
100 |
|
5/9 – 38/2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
مخلوط ريز و درشت |
15 - 2 |
20 - 5 |
|
|
80 - 50 |
|
100 - 95 |
100 |
7/12 - 0 |
15 - 5 |
25 - 10 |
|
65 - 35 |
90 - 65 |
100 - 90 |
100 |
|
5/9 – 0 |
ت: وزن فضايي دانههاي سبك بايد الزامات جدول 2-9-4-1 (ت) را برآورده نمايد. تغييرات وزن فضايي در محمولههاي دانههاي سبك وارده به كارگاه، نبايد از (10%) نمونه تحويل شده براي تصويب، تجاوز كند.
ث: ويژگيهاي نمونههاي بتن ساخته شده از سنگدانههاي سبك به لحاظ ميزان جمعشدگي، آثار بيرونپريدگي، و دوام، بايد با آنچه در زيربندهاي 5، 6 و 7 از بند ث 2-9-4-1 آمده است، تطابق داشته باشد.
2-9-4-3 ويژگيهاي دانههاي سبك مصرفي در بتن سبك عايق حرارتي
الف: دانههاي سبك مصرفي در بتن عايق حرارتي بايد داراي ويژگي عايق حرارتي باشد.
ب: دانههاي سبك به دو گروه ”يك“ مشتمل بر پرليت و گروه ”دو“ شامل پوكه رسي تقسيمبندي ميشوند.
پ: دانهبندي دانههاي سبك بايد مطابق جدول 2-9-4-3 (پ) باشد.
2 -9-4-3 (پ) الزامات دانهبندي دانههاي سبك براي بتن عايق حرارتي
اندازه الکهاي استاندارد |
درشتي دانههاي سبک (ميلمتر) |
||||||||
149 |
297 |
595 |
19/1 |
38/2 |
76/4 |
5/9 |
7/12 |
05/19 |
|
ميکرون |
ميکرون |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
ميليمتر |
|
درصد وزني رد شده از هر الک آزمايشگاهي (داراي سوراخهاي مربع) |
|||||||||
گروه يك (شامل پرليت) |
|||||||||
10 - 0 |
25 - 5 |
60 - 20 |
85 - 40 |
100 - 85 |
100 |
|
|
|
پرليت |
گروه دو (شامل پوکه رسي) |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ريز دانهها |
25 - 5 |
35 - 10 |
|
80 - 40 |
|
100 - 85 |
100 |
|
|
76/4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
درشتدانهها |
|
|
|
|
10 - 0 |
20 - 0 |
80 - 40 |
100 - 90 |
100 |
7/12 - 76/4 |
|
|
|
|
20 - 0 |
40 - 5 |
100 - 80 |
100 |
|
5/9 - 38/2 |
|
|
|
|
20 - 0 |
100 - 90 |
100 |
|
|
76/4 - 38/2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
مخلوط ريز و درشت |
15 - 2 |
20 - 5 |
|
|
|
80 - 50 |
|
100 - 95 |
100 |
7/12 – 0 |
15 - 5 |
25 - 10 |
|
|
65 - 35 |
90 - 65 |
100 - 90 |
100 |
|
5/9 – 0 |
ت: وزن فضايي دانههاي سبك بايد الزامات جدول 2-9-4-3 (ت) را پاسخگو باشد.
جدول 2-9-4-3 (ت) الزامات وزن ويژه دانههاي سبك براي مصرف در بتن سبك عايق حرارتي
وزن فضايي دانههاي خشک (کيلوگرم بر متر مکعب) |
درشتي دانههاي سبک |
|
حداکثر |
حداقل |
|
|
|
گروه يک |
196 |
120 |
پرليت |
|
|
گروه دو |
1120 |
|
ريزدانهها |
880 |
|
درشتدانهها |
1040 |
|
مخلوط ريزدانهها و درشتدانهها |
ث: ويژگيهاي بتن ساخته شده از سنگدانههاي سبك به لحاظ عايق حرارتي بايد با حدود مندرج در زير تطابق داشته باشد:
حداکثر ميانگين هدايت حرارتي |
حداکثر ميانگين وزن ويژه نمونههاي بتني با عمر 28 روزه خشک شده در گرمخانه (کيلوگرم متر مکعب) |
22/0 |
800 |
43/0 |
1440 |