24-2-8 تخريب و اصلاح موزائيک و سنگ پلاک

در اغلب ساختمانهاي امروزي مانند منازل مسکوني، ادارات، هتلها، بيمارستانها، قسمتهاي مختلف شامل اطاقها، راهروها، فضاهاي تقسيم، سالنها و قسمتهايي از کف حياطها و حياط خلوتها با موزائيک و يا سنگ پلاک، و کف سرويسها با مصالحي نظير سراميک، سنگ، موزائيک و يا مصالح ديگر فرش مي گردد.

در اين بند پيرامون ترميم و اصلاح هر نوع فرش کف شامل مصالح ساختماني (به غير از کفپوشهاي پلاستيکي) و عمدتاً سنگ يا موزائيک بحث خواهد شد . ضمناً به منظور رعايت اختصار در برخي از توضيحات فقط نام موزائيک برده شده که قاعدتاً تعمير سنگ پلاک نيز با آن شباهت خواهد داشت.

24-2-8-1 ترميم و تعمير فرش کف حياطها و حياط خلوتها

فرش کف قسمتهاي ياد شده که فاقد سقف مي باشند، پس از مدتي به علت همگن نبودن مقاومت زمين دچار پستي و بلندي مي شود و استفاده کنندگان را با مشکل روبه رو مي سازد و در زمستان محلي براي جمع شدن آب و به دنبال آن يخزدگي فراهم مي گرد د. در برخي از موارد فرش قسمتهاي ياد شده به علت ريزش بدنه چاه و سست شدن طوقه هاي درپوش آن، دستخوش آسيب مي شوند و ممکن است حوادث ناگواري را به وجود آورند . فرش کف محوطه هاي نامبرده در اثر ملات و دوغاب ماسه و سيمان که لابه لاي درزها را پر کرده، به هم چسبيده و يکپارچه شده و مي تواند بعد از خالي شدن زير آن مدتي مقاومت نمايد، ولي در اثر رفت و آمد و وارد آمدن ضربه صداي بم از آن به گوش مي رسد که اين صدا نشانگر آن است که بايد هر چه زودتر نسبت به تعمير اين قسمتها اقدام گردد . فرش کف محوطه در برخي از اوقات در اثر مصرف آ هکهاي نشکفته هنگام اجراي بنا و در اثر مرور زمان و رسيدن رطوبت کافي به آن و شکفتن آهکها طبله کرده و از جاي خود بلند مي شود و احتياج به تعمير پيدا مي کند . گاهي اوقات ممکن است فرش در اثر پوسيدگي لوله هاي فاضلاب و غيره احتياج به تعمير پيدا کند و زماني ممکن است در اثر مرور زمان و فرسايش و يخزدگي، لايه رويي مثلاً فرش موزائيک از آن جدا شده و يا فرش سنگ پلاک در اثر وجود رگه خاکي خرد شود . به هر حال علت خرابي هر چه باشد، براي تخريب فرش کف بايد هر يک از قطعات فرش شده را با ضربات ته تيشه يا چکش خرد و قطعات شکسته را تکه تکه خارج نمود تا به اندازه سطح يکي از قطعات فرش شده جا باز شود و پس از آن بايد لبه کلنگ را زير موزائيکها قرار داد تا بقيه فرشها کنده شود . گاهي از اوقات اتفاق مي افتد که يک يا دو موزائيک احتياج به تعمير دارند، بنابراين همان دو قطعه را خرد کرده و با قلم آهن ي لبه تيز و چکش محل آن را تميز مي نمايند، يعني ملات ماسه و سيمان کهنه را از اطراف موزائيکهاي کنده نشده کاملاً پاک مي نمايند تا بتوان يک يا دو موزائيک سالم را به جاي قطعات خرد شده جاسازي نمود . براي نصب موزائيک بايد اول سطح زير آن را ملات ريخت و صاف نمود و ب ه اندازه ضخامت موزائيک آن را خالي گذاشت، سپس قطعه موزائيک از پيش آماده شده را در جاي خود قرار داد . براي بهتر نصب شدن اين فرشها هنگام نصب موزائيک آخر به اندازه يک نعلبکي وسط ملات را خالي مي گذارند تا اگر ملات اطراف آن زيادتر از حد معمول باشد، در موقع نصب مو زائيک با کوبيدن يا ضربه زدن روي آن، ملات اضافي در محل خالي وسط جابه جا و پخش شده و موزائيک انتخابي درست در محل خود جاگير شود.

اگر وسعت خرابي از دو يا چند موزائيک بيشتر باشد، ملات را به طريق معمول، پهن و موزائيک آخر را به طريق ياد شده کار مي گذارند . براي تر از بودن يا فرش کردن با شيب تعيين شده، بايد از قطعات موزائيک که قبلاً نصب شده پيروي نمود، يعني ريسمان کار را در امتداد درزهاي فرش موزائيک قبلي به طور کشيده بست و موزائيک جديد را در امتداد ريسمان کار نصب کرد، اين کار در تمام رديفها ادامه پيدا مي کند تا کار تعمير کلاً به پايان برسد.

24-2-8-2 تعمير فرش کف اطاقها و سرويسها

اگر فرش کف اطاقها و سرويسها آسيب ببيند و مجبور به تعمير آنها باشند، بايد فرشها را به همان طريق که در بند 24-2-8-1 گفته شد از محل خود جمع آوري نمود، در اينجا بايد در نظر داشت که جمع آوري فرشهاي کف سرويسها به هر علت که نياز به تعمير داشته باشند، کاري است حساس و نسبتاً مشکل، زيرا در کف سرويسها علاوه بر عبور احتمالي لوله هاي آب و برق، وجود عايقکاري در کف اين قسمتها بر دشواري کار مي افزايد و بايد نهايت دقت را در مورد آنها مبذول داشت تا به لوله ها و عايقهاي رطوبتي آسيبي وارد نگردد، در مورد اطاقها نيز بايد توجه داشت که هرچند در اين مکانها مشکل زخمي شدن عايق وجود ندارد، ولي در اين قسمتها لوله هاي سيستم گرمايش و سرمايش ساختمان، آب و گاهي از اوقات لوله برق وجود دارد که بايد موقع تخريب موزائيک صدمه اي به ا ين لوله ها وارد نگردد . در خصوص فرش جايگزين در اين نقاط، بايد نکات مندرج در بند 24-2-8-1 را در نظر داشت

24-2-8-3 تخريب و اصلاح پله ها

به طور کلي پله ها از لحاظ شکل ظاهر و کاربرد مصالح، بدون آنکه محدود به آنچه نامبرده مي شود باشند، به ترتيب زير تقسيم بندي مي شوند:

- پله هاي بتني که کف و نماي آن از بتن نمايان است.

- پله هاي فلزي با کف پله سنگي که سنگها به نحو مناسبي به اسکلت فلزي متصل گرديده اند.

- پله هاي فلزي نمايان که کف و نماي آن از ورق يا پروفيل فلزي است.

- پله با فرش موزائيک

- پله با هره آجري

- پله موزائيک پيش ساخته

- پله موزائيک درجا

- پله هاي سنگي که کف و نماي آنها از سنگ پلاک با ضخامت مناسب ساخته مي شود.

تعمير هريک از انواع پله به شرح زير است:

الف: براي تعمير پله هاي بتني به قسمت سازه هاي بتني مراجعه گردد.

ب: در مورد پله هاي فلزي اگر قطعات فلزي آسيب ديده باشند، در هر مورد با تأييد مهندس ناظر مي توان قطعات آسيب ديده را که در پايداري پله نقشي نداشته باشند، بريد و با جايگزين کردن قطعات مشابه و جوشکاري و سنگ زدن، کار تعمير را انجام داد . بديهي است در مورد قطعات سازه اي بايد به نقشه هاي اجرايي و مشخصات فني خصوصي مراجعه گردد.

پ: در مورد پله با فرش موزائيک به قسمت تعمير موزائيک مراجعه گردد.

ت: براي تعمير پله با هره آجر بايد برابر با بخش تعمير آجرکاري عمل گردد.

ث: در مورد پله هاي با موزائيک و ريخته شده درجا و يا پيش ساخته، بايد با تخريب اطراف قسمت آسيب ديده، آن قسمت را به شکل هندسي درآورد و با ريختن موزائيک درجا در قسمت خراب شده اقدام نمود . در اين حالت بايد دقت شود که حتي الامکان رنگ قسمت نو با قسمت کهنه هماهنگ باشد. بديهي است چنانچه دستگاه نظارت اين نوع تعمير را تأييد ننمايد، بايد نسبت به تعويض پله هماهنگ با ساير پله ها اقدام گردد.

ج: اگر پله هاي سنگي نيازمند به تعمير باشند، بايد با تأييد دستگاه نظارت قسمت آسيب ديده را تخريب و آن را به شکل منظمي درآورد و سپس قطعات سنگ از همان جنس و رنگ سنگ قديمي را جايگزين قسمت تخريب شده نمود و اگر به هر علت اجراي کار به اين طريق ميسر نباشد، بايد نسبت به تعويض پله اقدام گردد.