24-2-6 تخريب و اصلاح عايقکاري
به طور کلي ترميم عايقکاري در ساختمان بخش وسيعي از کارهاي تعميراتي را شامل مي گردد مختصراً به شرح مواردي از آن مبادرت مي شود.
24-2-6-1 عايقکاري ديوارهاي داخلي ساختمان که در حين ساخت از اجراي عايقکاري روي پي خودداري شده.
چنانچه ديوار ساختماني فاقد عايق کاري باشد، طبعاً رطوبت از سطح پي و کرسي چيني به مرور زمان به طرف بالا کشيده مي شود و مشکلات اساسي را ظاهر مي نمايد . اشکالات مهم در مورد اين ديوارها، شوره زدن، پوسته کردن، ورقه شدن و بالاخره طبله کردن گچکاري ديوار است . چنين محوطه اي چنانچه مسکوني باشد عوارض گوناگوني براي ساکنين آن به وجود مي آورد و اگر از محوطه ياد شده، مثلاً به صورت انبار کالا استفاده شود، نيز به احتمال زياد موجبات خرابي اجناس انبار شده را فراهم مي آورد . در چنين مواردي براي ترميم عايقکاري انجام اقدامات زير ضروري است . ابتدا در سرتاسر طول ديو ار کانالي که عمق آن تا روي پي و عرض آن بسته به ميزان عمق، 40 تا 60 سانتيمتر باشد، ايجاد مي نمايند، سپس طول ديوار را بسته به نوع ملات آن به قطعات 80 تا 100 سانتيمتر تقسيم مي کنند و پس از شماره گذاري، ابتدا در قسمت 1 با قلم و چکش، کليه آجرهاي نم زده و پوسته شده را با احتياط کامل از محل خود خارج مي سازند و پس از تميزکاري اقدام به ساخت مجدد ديوار با ملات ماسه و سيمان مي نمايند. پس از رسيدن تراز آجرچيني که کف ساختمان روي آن را صاف و سپس با ملات ماسه و سيمان روي آجرکاري را اندود مي کنند، پس از خشک شدن اندود با سه لايه قير و دو لايه گوني ممتاز روي ديوار را عايق، و رج اول روي قير و گوني را با ملات ماسه و سيمان و آجر مي چينند و ادامه آن را تا انتهاي قسمت خالي شده با استفاده از ملات گچ زنده آجر چيني مي کنند . علت انتخاب ملات گچ زنده آن است که ملات ياد شده در موقع خودگيري به ميزان ( 1%) تا ( 5/1%) ازدياد حجم پيدا نموده و محل خالي شده را بهتر و محکم تر پر مي کنند . پس از اتمام کار اين قسمت عمليات مشابه را در قسمتهاي 3 و 5 و 7 و ... انجام داده و پس از آن اقدام به انجام عمليات ترميم عايقکاري در قسمتهاي 2 و 4 و 6 و ... مي کنند. ذکر اين نکته ضروري است که قير و گوني قسمتهاي زوج بايد حدود 10 سانتيمتر با قير و گوني قسمتهاي فرد همپوشاني داشته باشد، همچنين هنگام آجرچيني، بايد ترتيبي داد که آجرچيني قسمتهاي فرد و زوج به نحو رضايتبخشي به يکديگر قفل و بست شوند.
24-2-6-2 عايقکاري ديوارهاي خارجي که در حين ساخت از اجراي عايقکاري روي پي آن خودداري شده.
اگر بخواهند عايقکاري شرح داده شده در بند 24-2-6-1 را در مورد ديوارهاي خارجي اجرا کنند، روش کار تفاوت چنداني با مورد قبل ندارد . فقط بايد در نظر داشت که پس از برداشتن آجرهاي خيس و مرطوب، اختلاف ار تفاع کف گذرگاه و يا محوطه و کف ساختمان به صورت يک سکو ظاهر مي شود . در اين حالت بايد پس از آجرچيني روي پي تا کف محوطه، براي جلوگيري از ريزش خاک سکو، در جلوي آن يک ديوار 11 سانتيمتري ايجاد نمود و پس از اندود ماسه سيمان روي ديوار 11 سانتيمتري و آجرچيني روي پي ، اقدام به ايجاد سه لايه قير و دو لايه گوني روي اندود ماسه سيمان و سپس اتمام آجرکاري ديوار تخريب شده نمود.
24-2-6-3 عايقکاري ديوارهاي کم اهميت فاقد عايقکاري
اگر بخشي از ساختمان مانند ديوار بعضي از انبارها داراي اهميت زيادي نباشد، ابتدا گچ و اندود زير آن را از کف انبار تا 20 سانتيمتر بالاتر از حد رطوبت مي تراشند، روي قسمت تراشيده شده را پس از تميزکاري اندود ماسه و سيمان مي کنند و پس از انجام سه لايه قير و دو لايه گوني و بستن رابيتيس، روي آن را با اندود دلخواه مي پوشانند . بايد توجه داشت که در اين حالت سطح د اخل انبار چنانچه در موقع ساخت بلوکاژ شده باشد، خشک خواهد ماند، ولي نفوذ رطوبت در داخل ديوار ادامه خواهد داشت.
24-2-6-4 ترميم عايق پشت بام و سرويسها
به طور کلي عايق کفها به علل گوناگون احتياج به ترميم پيدا مي کند که مهمترين آنها عبارتند از:
- فرسودگي قيراند ود روي پشت بام و آسفالت آن به علت تماس با هواي آزاد، تأثيرات جوي، استفاده مداوم، بارانهاي شديد و بخصوص آفتاب داغ.
- شکستن اندود قير در اثر ضربه زدن به هر شکل به ويژه در هواي سرد.
- استفاده از قير نامناسب هنگام عايقکاري اوليه ساختمان، مثلاً استفاده از قير 25/85 به جاي قير 15/90 در مناطق گرمسير، عدم رعايت نسبت اختلاط صحيح انواع مختلف قيرها، بيشتر يا کمتر از اندازه لازم حرارت دادن قير هنگام عايقکاري که در اين حالت عمر عايق کوتاه مي شود.
- نشستهاي احتمالي ساختمان که به نوبه خود مي تواند باعث باز شدن و در نتيجه عدم کارايي لايه هاي عايق گردد.
- دستکاريهاي ناآگاهانه در سقف ساختمان مثلاً وصل جار [1] ، بادبزن [2] يا اشياي مشابه به سقف که مي تواند صدمه جدي به عايق کف فوقاني وارد نمايد.
الف: ترميم عايقکاري کفهايي که صدمه اساسي ديده اند:
در اين حالت به علت عدم کارايي عايق، سقف زيرين سرويس و يا بام کاملاً خيس شده و آب از سقف چکه و حتي ريزش مي کند . در اينجا بايد پس از اطمينان از محل آبدادگي، سطحي وسيع تر از قسمت معيوب را انتخاب نمود، بدين ترتيب که در هر طرف حدود 25 سانتيمتر اضافه تر از آنچه نياز به ترميم دارد . اختيار و بسته به محلي که بايد تعمير شود، نسبت به جمع آوري آسفالت، موزائيک، سراميک و يا هر نوع پوشش ديگر اقدام کرد، و بدين منظور سطح قير اندود را جارو کرده و قير داغ شده را روي آن طوري پهن مي کنند که تمام نقاط به قير آغشته گردد . گوني از قبل آماده شده را روي قير پهن و قير مذ اب را روي گوني روان کرده و لايه روي گوني را در جهت عمود بر لايه اول پهن مي کنند، به قسمي که قير داغ از سطح چشمه هاي گوني نفوذ کند . آخرين قشر قير آماده شده را روي گوني دوم پخش مي کنند به قسمي که دو لايه گوني و 3 قشر قير حاصل گردد . پس از آن نسبت به اجراي فرش از هر نوع و يا آسفالت روي آن اقدام مي گردد . در موقعي که بايد روي قسمت مرمت شده آسفالت شود، بايد لبه آسفالت کنده نشده را به قير آغشته نمود تا آسفالت جديد کاملاً به آن بچسبد و جلوي نفوذ آب را بگيرد.
ب: ترميم عايقکاري بام با فرش موزائيک
در بامهايي که فرش مو زائيک دارند، رطوبت زياد نيست، در اين حالت ابتدا بند موزائيکها را خالي و براي تميز کردن داخل ترکها پس از جارو کردن مقدار کمي آب روي ترکها مي ريزند، به طوري که آب داخل ترکها شده و آن را تميز نمايد، بعد از آن اقدام به تهيه دوغاب سيمان مي نمايند، بدين ترتيب که يک ظرف آب را آماده، و مقداري سيمان به صورت پودر به تدريج داخل آب ريخته و آن را هم مي زنند، به طوري که سيمانها کاملاً با آب مخلوط شوند و دوغابي رقيق و يکنواخت به دست آيد . پس از آن دوغاب آماده شده را روي ترکها ريخته با لبه ماله و کمچه يا جارو داخل ترکها را پر مي کنند، پس از فرورفتن دوغابهاي ريخته شده مجدداً دوغاب ريزي ادامه مي يابد تا ترکها کاملاً پر شوند موقعي که ترکها پر شد براي مدتي حدود يک ساعت صبر مي کنند تا آب دوغاب کاملاً به خورد زمين يا موزائيک برود، در اين هنگام اگر باز هم نياز به دوغاب باشد، دوغاب ريزي ادامه مي يابد تا درزها پر شوند . پس از گذشت حدود يک ساعت مقداري خاک سنگ يا پودر سنگ روي دوغابها ريخته و با يک تکه گوني و يا پارچه روي ترکها را پاک مي کنند . در اين حالت بهتر است که يک تکه پارچه نمدار براي چندين ساعت روي قسمت ترميم شده قرار گيرد تا ملات رطوبت خود را از دست ندهد و سيمان خود را بگيرد.