7-3-2 ساخت

7-3-2-1 تعبيه خيز و خم و راست كردن قطعات

به كار بردن روشهاي گرم كردن موضعي و يا تغيير شكل مكانيكي براي ايجاد انحنا و يا از بين بردن آن (راست كردن) مجاز است، مشروط بر آنكه دماي موضعهاي گرم شده (كه به روش قابل قبولي اندازه‌گيري مي‌شود) از 565 درجه سلسيوس براي فولادهاي قوي مخصوص و 650 درجه سلسيوس براي فولادهاي نرمه، تجاوز ننمايد. به هر حال هرگاه آهن‌آلات اسكلت فولادي ساختمانها نياز به صافكاري و ترميم داشته باشند، انجام اين عمليات هنگامي مجاز خواهد بود كه انحرافات آنها از مقادير مندرج در فصل 24 (تعمير، تخريب و بازسازي) تجاوز ننمايد.

7-3-2-2 برش با شعله

لبه‌هاي حاصل از برش با شعله كه در آينده تحت تنشهاي كششي بزرگ قرار خواهند گرفت، بايد كاملاً يكنواخت و عاري از ناهمواريهاي بيش از 5 ميليمتر باشند. ناهمواريها و زخمهاي بيش از 5 ميليمتر را بايد با سنگ زدن و در صورت لزوم تعميركاري توسط جوش هموار كرد، همچنين لبه‌هاي بريده شده توسط شعله كه مورد جوشكاري قرار خواهند گرفت، بايد تا حد امكان عاري از ناهمواري و بريدگي باشند. سوراخهايي كه به منظور دسترسي و تسهيل جوشكاري تعبيه مي‌شوند، بايد امكان ديد كامل را فراهم ساخته و داراي فراخي كافي باشند، اين سوراخها و نيز قسمتهاي بريده شده بال در انتهاي تيرها، بايد به صورتي كاملاً يكنواخت، با انحناي ملايم و بدون گوشه‌هاي تيز و زايد تعبيه شوند. در نيمرخهاي سنگين و مقاطع مركبي كه از مصالح به ضخامت بيش از 50 ميليمتر ساخته مي‌شوند، بايد لبه‌هاي بريده شده يا سوراخهاي دسترسي را كه توسط شعله بريده مي‌شوند، با سنگ زدن به صورت فلز صاف و براق درآورد. اگر قسمتهاي منحني بريده شده در تير يا سوراخ (به شرح بالا)، توسط عمل مته كردن و يا سوهان زدن شكل گرفته باشند، به سنگ زدن و صاف كردن نياز نيست. همچنين در نيمرخهاي سنگين و قطعات ساخته شده با جوش به ضخامت بيش از 50 ميليمتر، بايد پيش‌گرم كردن تا دماي حداقل 65 درجه سلسيوس قبل از برش انجام شود.

7-3-2-3 آماده كردن لبه‌ها

اصولاً به صاف كردن و پرداخت لبه‌هاي بريده شده توسط قيچي يا شعله احتياجي نيست، مگر اينكه لزوم آن در مدارك طرح و محاسبه براي قسمتهاي ويژه مشخص شده باشد و يا انجام آن جزو عمل آماده كردن لبه براي جوشكاري قيد شده باشد.

7-3-2-4 ساختمانهاي با اتصال جوشي

روش جوشكاري، مهارت جوشكار، ظاهر كار، خواص جوش و روشهايي كه براي تصحيح جوش و جوشكاري معيوب به كار مي‌رود، بايد مطابق با مقررات جوشكاري مندرج در نشريات 20 تا 24 و 288 دفتر تدوين ضوابط و معيارهاي فني سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور باشد.

7-3-2-5 ساختمانهاي با پيچهاي پرمقاومت

تمامي قسمتهايي كه توسط پيچ و مهره به هم متصل مي‌شوند، بايد ضمن نصب با بكارگيري پين يا پيچ و مهره موقت نسبت به هم كاملاً تثبيت شوند. استفاده از وسايل نصب و نگهداري موقت، نبايد به سوراخهاي پيچ صدمه زده و يا آن را گشاد كند.

اگر سوراخهاي قطعات در يك اتصال دقيقاً مقابل هم نباشند، موجبات وازدن (عدم قبول) و رد كردن اتصال فراهم خواهد شد.

در حالتي كه ضخامت قطعه از قطر اسمي پيچ به اضافه 5/1 ميليمتر، بيشتر نباشد، مي‌توان سوراخ پيچ را از طريق منگنه كردن ايجاد كرد. اگر ضخامت قطعه از قطر پيچ به اضافه 5/1 ميليمتر بيشتر باشد، بايد سوراخها با مته ايجاد شوند و يا با قطري كوچكتر پيش منگنه شده، سپس برقو زده شوند. قطر سوراخ در حالتهاي پيش منگنه و يا پيش مته كردن بايد حداقل 5/1 ميليمتر از قطر اسمي پيچ كوچكتر باشد.

به طور كلي سوراخ كردن ورقهاي ضخيم‌تر از 12 ميليمتر و يا ورقهاي ساخته شده از فولاد مخصوص قوي و سخت، بايد با مته صورت گيرد.

در اتصال پيچ پرمقاومت، سطوحي كه در تماس با سر پيچ و يا مهره آن قرار مي‌گيرند، نبايد شيبي بيش از  نسبت به صفحه عمود بر محور پيچ داشته باشند. در صورت عدم تأمين شرط ياد شده، بايد با استفاده از واشر شيبدار موازي نبودن سطوح را جبران كرد.

قطعاتي كه با پيچ پرمقاومت به يكديگر متصل مي‌شوند، بايد كاملاً به هم جفت شده باشند و نبايد واشرهاي پر كننده يا هر نوع مصالح فشارپذير ديگري بين آنها قرار گيرد.

هنگامي كه قطعات جمع و نصب مي‌شوند، بايد تمامي سطوح اتصال (شامل سطوح مجاور سر پيچ و طرف مهره) از قسمتهاي پوسته شده و ديگر مواد زايد عاري باشند، به ويژه سطوح تماس اتصالات اصطكاكي بايد كاملاً تميز بوده و اثري از رنگ، لاك، انواع روغن و مصالح ديگر در آنها وجود نداشته باشد.

پيچهاي پرمقاومت را بايد مطابق با مشخصات مندرج در استاندارد مربوط مورد استفاده قرار داد.

7-3-2-6 درزهاي فشاري

درزهاي فشاري كه در آنها انتقال نيرو از طريق فشار تماسي مستقيم، قسمتي از ظرفيت اتصال را تشكيل مي‌دهد، بايد سطوح قطعات در تماس به وسيله تراش دادن، سوهان زدن، سنگ زدن و يا روشهاي مناسب ديگر به خوبي آماده شده باشند.

7-3-2-7 رواداري

رواداري در ابعاد، پيچيدگي، تابيدگي، كمانش تمامي اعضاي اسكلت فلزي و همچنين انحرافات هنگام نصب، نبايد فراتر از رواداريهاي مندرج در جداول 7-3-2-7 (الف) و 7-3-2-7 (ب) باشند.

جدول 7-3-2-7 (الف) رواداري ستونها

ملاحظات

رواداري

روش اندازه‌گيري

شكل

شرح

رديف

 

اندازه‌گيري فواصل مركز به مركز سوراخها در امتداد محيطي و قطري صورت مي‌گيرد.

فواصل مركز به مركز سوراخها در كف ستون

1

 

در صورتي كه ستون به صورت خوابيده قرار گيرد، اندازه‌گيري را مي‌توان به كمك شاقول انجام داد.

پيچدگي كف ستون

2

 

اندازه‌گيري به كمك يك ورق تخت صورت مي‌گيرد.

تابيدگي كف ستون

3

 

اندازه‌گيري فاصله به كمك يك گونياي فلزي انجام مي‌شود.

گونيا بودن اتصال كف ستون به ستون

4

 

+2.0 mm

D

-0.0

قطر داخلي به كمك كوليس اندازه‌گيري مي‌شود.

قطر سوراخ ميل‌مهار كف ستون

5

 

اندازه‌گيري به كمك ريسمان يا سيم كاملاً كشيده انجام مي‌شود.

خميدگي ستون

6

 

اندازه‌گيري به كمك گونياي فلزي انجام مي‌شود.

گونيا بودن انتها

7

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

H±2.0 mm

 

B±2.0 mm

B و H در مقاطع مختلف اندازه‌گيري مي‌شود.

ارتفاع و عرض

8

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

انحراف محور جان از محور مركزي اندازه‌گيري مي‌شود.

برون محوري جان

9

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

در ناحيه اتصال

در ساير مناطق

اندازه‌گيري به كمك وسيله نشان داده شده در شكل انجام مي‌شود.

گونيا بودن بال نسبت به جان

10

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

اندازه‌گيري به كمك شاقول روي سطوح بال صورت مي‌گيرد.

پيچيدگي ستون

11

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

در ناحيه اتصال

اندازه‌گيري به كمك وسيله نشان داده شده در شكل انجام مي‌شود.

گونيا بودن جان نسبت به بال

12

 

اندازه‌گيري با استفاده از گونياي فلزي از وجه خارجي بال يا سطح جانبي جان صورت مي‌گيرد.

خارج از محور بودن تيرهاي متصل به ستون در پلان

13

 

اندازه‌گيري به كمك گونياي فلزي و متر انجام مي‌شود.

خارج از محور بودن تيرهاي متصل به ستون در صفحه قائم

14

 

اندازه‌گيري به كمك متر از وجوه تير و ستون انجام مي‌شود.

موقعيت ورق اتصال

15

جدول 7-3-2-7 (ب) رواداري تيرهاي اصلي و فرعي و بادبندها

ملاحظات

رواداري

روش اندازه‌گيري

شكل

شرح

رديف

 

اندازه‌گيري به كمك ريسمان يا سيم كاملاً كشيده انجام شود.

خميدگي تير

1

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

B و H مستقيماً اندازه‌گيري مي‌شود.

ارتفاع و عرض

2

 

اندازه‌گيري به كمك گونياي فلزي انجام مي‌گيرد.

گونيا بودن انتها

3

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

پيچيدگي به كمك شاقول اندازه‌گيري مي‌شود.

پيچيدگي تير

4

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

انحراف محور جان از محور مركزي اندازه‌گيري مي‌شود.

برون محوري جان

5

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

در ناحيه اتصال

در ساير نواحي

اندازه‌گيري به كمك وسيله نشان داده شده در شكل انجام مي‌شود.

گونيا بودن بال نسبت به جان

6

براي نيمرخهاي ساخته شده از ورق

درناحيه اتصال

اندازه‌گيري به كمك وسيله نشان داده شده انجام مي‌شود.

گونيا بودن جان نسبت به بال

7

 

اندازه‌گيري به كمك گونيا و متر انجام مي‌شود.

خارج از محور بودن اجزاي الحاقي

8

 

اندازه‌گيري به كمك گونيا و متر انجام مي‌شود.

ورق اتصال

9

 

اندازه‌هاي عرضي از محور جان و اندازه‌هاي طولي از انتهاي بال اندازه‌گيري مي‌شوند.

فواصل پيچها در بال

10

 

برون محوري سوراخها بين ورق اتصال و قطعه اصلي اندازه‌گيري مي‌شود.

هم محور بودن سوراخ پيچها در دو قطعه اتصالي

11

 

باد خور به صورت اختلاف ارتفاع قطعات در ناحيه اتصال اندازه‌گيري مي‌شود.

باد خور بين دو قطعه اتصالي در  صورتي كه وسايل اتصال پيچهاي پر مقاومت باشند

12

 

گام پيچها در امتداد طولي و عرضي و فواصل مركز به مركز در امتداد قطري اندازه‌گيري مي‌شود.

فواصل سوراخها در ورق اتصال

13

 

7-3-2-8 تنظيم پاي ستونها

تنظيم كف و پاي ستونها طي مراحل زير صورت مي‌گيرد:

الف:  استفاده از ورقهاي نورد شده فولادي به ضخامت 50 ميليمتر و كمتر بدون تراش و پرداخت، مشروط بر آنكه در سطح آنها تماس كامل برقرار شود.

       ورقهاي نورد شده فولادي با ضخامت 50 تا 100 ميليمتر را مي‌توان با پرس كردن، صاف و مستوي نمود، در صورتي كه پرس مناسب در دسترس نباشد، مي‌توان با تراشيدن و صاف كردن، سطح مستوي را به وجود آورد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).

       در ورقهاي ضخيم‌تر از 100 ميليمتر، تمام سطوح تماس، بايد صفحه تراشي شده و صاف و مستوي گردد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).

ب:   چنانچه در كف ستونها از ورقهايي غير از ورقهاي نورد شده استفاده مي‌شود، بايد عمل صفحه تراشي صورت گيرد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).

پ:   سطح زيرين كف ستونها در صورتي كه با ريختن دوغاب ماسه سيمان تماس كامل برقرار شود، احتياجي به تنظيم ندارد.

ت:   سطح بالايي كف ستونها كه در تماس با ستون قرار مي‌گيرد در صورتي احتياج به پرس و صاف كردن نخواهد داشت كه با جوش نفوذي و به طور سرتاسري و كامل به ستون جوش شود.