5-10-4 ارزيابي و پذيرش بتن
5-10-4-1 پذيرش بتن، تواتر آزمونهبرداري و آزمايش مقاومت
پذيرش بتن در كارگاه بر اساس نتايج آزمايش فشاري آزمونههاي تهيه شده از بتن مصرفي صورت ميپذيرد. دفعات آزمونهبرداري از بتن بايد به نحو يكنواختي در طول مدت تهيه و مصرف بتن توزيع شوند. آزمونهها بايد از محل نهايي مصرف برداشته شوند.
الف: مقصود از هر آزمونهبرداري از بتن، تهيه دو آزمونه از آن است كه آزمايش فشاري آنها در سن 28 روزه يا هر سن مقرر شده ديگري انجام ميپذيرد و متوسط مقاومتهاي فشاري به دست آمده به عنوان نتيجه نهايي آزمايش منظور ميشود، براي ارزيابي كيفيت بتن قبل از موعد مقرر ميتوان يك آزمونه ديگر هم به منظور انجام آزمايش مقاومت فشاري تهيه كرد.
ب: در صورتي كه حجم هر اختلاط بتن، بيشتر از يك مترمكعب باشد، تواتر آزمونهبرداري بايد به ترتيب زير باشد:
1- براي دالها و ديوارها، يك آزمونهبرداري از هر 30 مترمكعب بتن يا 150 مترمربع سطح.
2- براي تيرها و كلافها، در صورتي كه جدا از قطعات ديگر بتنريزي ميشوند، يك آزمونهبرداري از هر 100 متر طول.
3- براي ستونها، يك آزمونهبرداري از هر 50 متر طول.
پ: در صورتي كه حجم هر اختلاط بتن كمتر از يك مترمكعب باشد، ميتوان مقادير مذكور در 5-10-4-1- (ب) – 1، 2 و 3 را به همان نسبت تقليل داد.
ت: حداقل يك آزمونهبرداري از هر رده بتن در هر روز الزامي است.
ث: حداقل 6 آزمونهبرداري از كل هر سازه الزامي است.
ج: در صورتي كه كل حجم بتن ريخته شده در كارگاه، از 30 مترمكعب كمتر باشد، ميتوان از آزمونهبرداري و آزمايش مقاومت صرفنظر كرد، مشروط بر آنكه به تشخيص دستگاه نظارت دليلي براي رضايتبخش بودن كيفيت بتن موجود باشد.
5-10-4-2 ضوابط پذيرش بتن ـ آزمونههاي عمل آمده در آزمايشگاه
الف: مشخصات بتن در صورتي منطبق بر رده موردنظر و قابل قبول تلقي ميشود كه يكي از شرايط زير برقرار باشد:
1- در آزمايش سه آزمونهبرداري متوالي، مقاومت هيچكدام كمتر از مقاومت مشخصه نباشد:
2- متوسط مقاومتهاي آزمونهها، حداقل Mpa 5/1 بيشتر از مقاومت مشخصه باشد و كوچكترين مقاومت آزمونهها از مقاومت مشخصه منهاي Mpa 4، كمتر نباشد:
ب: مشخصات بتن در صورتي غير قابل قبول است كه متوسط مقاومتهاي آزمونهها از مقاومت مشخصه كمتر باشد يا كوچكترين مقاومت آزمونهها از مقاومت مشخصه منهاي Mpa 4 كمتر باشد:
پ: مشخصات بتني را كه با توجه به شرايط مندرج در 5-10-4-2 (ب) غير قابل قبول نباشد، ولي مطابق شرايط مذكور در 5-10-4-2 (الف) – 2 قابل قبول هم به شمار نيايد، ميتوان به تشخيص طراح بدون بررسي بيشتر، قابل قبول از نظر سازهاي تلقي كرد. در صورتي كه مشخصات بتن مطابق بند 5-10-4-2(ب) به هر حال غيرقابل قبول باشد، اقداماتي مطابق ماده 5-10-3 الزامي است.
ت: در كنترل شرايط انطباق بتن بر رده موردنظر، نبايد از نتيجه آزمايش هيچكدام از آزمونهها صرفنظر شود، مگر آنكه با دلايل كافي ثابت شود خطاي عمدهاي در آزمونهبرداري، نگهداري، حمل، عمل آوردن، يا آزمايش روي داده است.
5-10-4-3 ضوابط كنترل روش عمل آوردن و محافظت بتن
الف: دستگاه نظارت ميتواند براي كنترل كيفيت عمل آوردن و مراقبت بتن در سازه، انجام آزمايشهاي مقاومت روي آزمونههاي عمل آمده و مراقبت شده در شرايط كارگاهي را درخواست كند.
ب: عمل آوردن آزمونهها در كارگاه، بايد مطابق (د ت 504) ”روش ساختن و عمل آوردن آزمونههاي آزمايشي بتني در كارگاه“ باشد.
پ: آزمونههاي عمل آمده در كارگاه، بايد در همان زمان و از همان بتني آزمونهبرداري شوند كه آزمونههاي عمل آمده در آزمايشگاه تهيه ميشوند.
ت: در صورتي روش عمل آوردن و مراقبت بتن رضايتبخش تلقي ميشود كه مقاومت فشاري آزمونههاي كارگاهي در سن مشخص شده براي مقاومت مشخصه، حداقل معادل 85/0 مقاومت نظير آزمونههاي عمل آمده در آزمايشگاه يا به اندازه Mpa 4 بيشتر از مقاومت مشخصه باشد. در غير اين صورت بايد اقداماتي براي بهبود روشهاي مذكور صورت گيرد.
5-10-4-4 آزمونههاي آگاهي
در صورتي كه آگاهي از كيفيت بتن در موعدهاي خاصي مانند زمان باز كردن قالبها و غيره، ضرورت داشته باشد، علاوه بر آزمونههاي متعارف ارزيابي مقاومت و روش عمل آوردن و مراقبت بتن (بندهاي 5-10-4-1 و 5-10-4-3) آزمونههايي از بتن گرفته ميشوند و در موعدهاي موردنظر تحت آزمايش قرار ميگيرند. اين آزمونهها به آزمونههاي آگاهي موسومند.