23-11-2 آماده سازي بستر و زيرسازي آن

براي زيرسازي ابتدا بايد عمليات خاکبرداري و خاکريزي بر اساس نقشه هاي اجرايي و رقومهاي خواسته شده انجام شود، و در صورتي که براي رسيدن به تراز موردنظر تنها به عمليات خاکبرداري نياز باشد، بايد خاکبردا ري محل تا رسيدن به زمين با مقاومت کافي ادامه يابد و خاکبرداريهاي اضافه بر نقشه ها صورتمجلس گردد . اضافه خاکبرداري تا رسيدن به تراز زير پي با مصالح مناسب نظير شفته آهکي، سنگ چين و ساير مصالح مورد تأييد، ساخته و آماده مي شود . در صورتي که براي رسيدن به تراز موردنظر نياز به خاکريزي باشد، ابتدا بايد خاکهاي نباتي تا عمقهاي لازم برداشته و سپس عمليات خاکريزي به شرح مندرجات بند 3-3-1 فصل سوم اين نشريه صورت گيرد . ضخامت قشرهاي خاکريز، نبايد از 10 سانتيمتر تجاوز نمايد . کوبيدن خاک بايد با ويبراتورهاي دستي تا تراکم ( 90 %) آشتو اصلاح شده T180 روش D کوبيده شود . شيب عرضي سطح تمام شده بستر پياده رو، بايد به نحوي باشد که آبهاي سطحي پياده روها به راحتي در داخل جويها، مجاري و لوله هاي جمع کننده تخليه شود . شيب عرضي مطابق نقشه هاي اجرايي خواهد بود . در صورت نبود اين اطلاعات حداقل شيب عرضي (2% ) اختيار مي شود.

23-11-2-1 زيرسازي با شفته آهکي

از شفته آهکي به عنوان زيرسازي پياده روها با قشر زيراساس استفاده مي شود . شفته آهکي از خاک محل و از مصالح موجود حاصل از خاکبرداري ساخته مي شود . با توجه به نوع خاک محل، دانه بندي و ميزان رس موجود در آن، آهک به مقدار و کيفيت مناسب به مخلوط اضافه مي شود . در نتيجه اين اختلاط يونهاي کلسيم موجود در آهک توسط ذرات رس جذب شده و اين ذرات به ذرات بزرگتر بدل مي شوند و در نتيجه ميزان حد خميري [1] خاک رس افزايش مي يابد و در مرحله بعدي سخت شدن، با تشکيل آلومينات و سيليکا ت کلسيم شفته آهکي حاصل مي شود . هرچه درجه حرارت محيط بيشتر باشد، سخت شدن شفته آهکي سريع تر صورت مي گيرد، از اين رو توصيه مي شود شفته آهکي در مناطق گرم به کار گرفته شود.

الف: خاک

خاک مورد مصرف در شفته آهکي مي تواند از خاک محل يا قرضه مناسب، بسته به مورد و مشخصات، با نظر و تأييد دستگاه نظارت تهيه شود . مصالح خاکي مورد مصرف، بايد عاري از هرگونه مواد آلي، لجن و ساير آلودگيها بوده و اندازه بزرگترين دانه آن نبايد از 63 ميليمتر بيشتر باشد. نمونه برداري و طبقه بندي خاک مورد مصرف، بايد به ترتيب طبق روشهاي T87 و T86 صورت گيرد. مناسب ترين خاک براي ساخت شفته آهکي، خاک مخلوط رس و شن است.

ب: آهک

آهک مورد مصرف مي تواند به صورت پودر يا آب آهک باشد . توصيه مي شود شفته آهکي با دوغاب آهک تهيه شود، زيرا در اين حالت دوغاب آهک راحت تر دانه هاي خاک را اندود نموده و ترکيب آهک و خاک و نهايتاً عمل گيرش شفته سريع تر صورت مي گيرد و شفته آهکي داراي تاب و مقاومت بيشتر خواهد بود . از آهک مصرفي بايد به روش T219 نمونه برداري شود، مشخصات انواع آهک مورد مصرف، بايد با استاندارد M216 آشتو مطابقت نمايد . اين استاندارد در جدول 23-11-2-1- ب داده شده است.

پ: طرح اختلاط

ميزان آهک و رطوبت آن بايد بر اساس طرح اختلاط در آزمايشگاه تعيين شود . بسته به نوع آهک و ميزان حل شدن آهک آزاد CaO و مقدار رس موجود در خاک، ميزان آهک متفاوت است . عيار متوسط آهک 200 کيلوگرم در مترمکعب توصيه مي شود . ميزان آهک بر اساس روش آشتو T22 مشخص مي شود. مقاومت فشاري شفته نبايد از 5/3 کيلوگرم بر سانتيمترمربع کمتر باشد.

ت: روش اجرا

براي اجراي کار بايد آهک شکفته با خاک مناسب مورد تأييد کاملاً مخلوط شود . اختلاط بايد فوراً پس از ريختن آهک صورت گيرد . عمل اختلاط بايد به طور کامل و با وسايل مناسب و مورد تأييد انجام شود . ضخامت شفته آهکي بايد بر اساس نقشه ها و مشخصات باشد، ولي اين ضخامت نبايد از 20 سانتيمتر کمت ر اختيار شود . در صورتي که قشر زيرسازي با شفته از 30 سانتيمتر بيشتر باشد، بايد شفته ريزي در قشرهاي حداکثر 30 سانتيمتري انجام شود . اجراي لايه بعدي بايد حداقل دو روز بعد از ريختن لايه زيرين باشد . وجود آهک نشکفته در مخلوط به هيچوجه مجاز نبوده و بايد هنگام تهيه شفته در اين مورد نهايت دقت به عمل آيد.

23-11-2-2 زيرسازي با مخلوط رودخانه اي

به منظور زيرسازي پياده روها مي توان از مخلوط رودخانه اي استفاده نمود . مشخصات مخلوط از نظر بزرگترين قطر مصالح و ميزان خاک ريزدانه (گذرنده از الک نمره 200 )، بايد بر اساس مندرجات مشخصات فني خصوصي صورت گيرد . مخلوط بايد با ضخامتهاي تعيين شده در مشخصات روي بستر پياده رو، پخش و تنظيم شده و تا تراکم موردنظر با وسايل مناسب و مورد تأييد کوبيده شود.

23-11-2-2 زيرسازي با بلوکاژ

در موارد کم اهميت و در صورت تأييد دستگاه نظارت براي زيرسازي پياد ه روها مي توان از بلوکاژ استفاده نمود . در اين حالت سطح پياده رو با چيدن قلوه هاي درشت به ضخامت 20 تا 30 سانتيمتر پوشانيده مي شود و براي پر کردن خلل و فرج آنها و قفل و بست بهتر، شن و ماسه ريزدانه روي قلوه سنگها، پخش و تا تراکم موردنظر کوبيده مي شود تا اينکه فضاي خالي کاملاً پر شده و يک سانتيمتر شن و ماسه روي تمامي سطوح را بپوشاند.



[1]. Plastic Limit